DERECHO PENAL
Enviado por integra8202000 • 17 de Abril de 2015 • 41.396 Palabras (166 Páginas) • 143 Visitas
INDICE
Introducción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Objetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
Marco teorico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
Teoría del delito
I. La teoría del delito. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
1. Sentido. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2. El derecho penal y la ciencia del derecho penal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3. Ubicación de la teoría del delito en las ciencias penales . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
4. Categorías fundamentales en la teoría del delito o elementos del
delito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
II. Fases de desarrollo de la teoría del delito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
1. La concepción clásica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2. La concepción neoclásica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
3. La concepción del finalismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
4. El modelo lógico matemático . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20
III. El comportamiento humano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
1. Formas que puede revestir el comportamiento humano de relevancia
penal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
A. La acción . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
B. La omisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
C. Los delitos impropios de omisión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2. El sujeto activo del delito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31
A. Las personas jurídicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .32
B. Personas físicas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
IV. La tipicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
1. El cuerpo del delito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 34
2. El tipo penal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
3. Clasificación de los tipos penales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
4. Elementos del tipo penal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
A. Elementos normativos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40
B. Elementos subjetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41
C. Elementos objetivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
D. Elementos descriptivos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
5. Causas de atipicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
A. Ausencia de alguno de los elementos básicos del tipo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
B. Error de tipo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
V. LA CULPA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
1. La culpa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44
A. Clases de culpa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46
B. Estructura de la culpa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
2. La punibilidad en los delitos culposos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
VI. La antijuridicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
1. La antijuridicidad y lo antijurídico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
2. Injusto y antijuridicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51
3. Los presupuestos y elementos de la antijuridicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
4. Antijuridicidad formal y material . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
5. Causas de exclusión de la antijuridicidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
6. Causas de justificación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
A. Legítima defensa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54
B. Estado de necesidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
C. Cumplimiento de un deber . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
D. Consentimiento del ofendido . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58
E. Ejercicio de un derecho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58
7. Exceso en las causas de justificación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
VII. La culpabilidad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
1. La culpabilidad como categoría de la teoría del delito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
2. Evolución de la categoría de culpabilidad en la teoría del delito . . . .
...